Türkiye Futbol Liglerinin geç başlaması ve haftada iki maç yapılarak birinci yarının tamamlanması futbolculara bir nefes aldıracaktır. Ancak ikinci yarı planlaması yapılırken sporcuların fizyolojik durumları iyi incelenmeli ve performans testleri yapılmalıdır.
Futbol doğası gereği yüksek yoğunlukta egzersizler gerektiren bir spordur. Futbol aerobik ve anaerobik güç kas kuvveti esneklik ve beceriyi içeren kombine bir oyundur. Sporcunun oyun içerisindeki pozisyonunu sitili bu bileşenlere bağlı olarak tespit edilmektedir. Antrenörler antrenman planlaması ve maç hedeflerini bu verilere göre hesaplarlar. Birçok spor dalında performans sporcunun sağlık durumuna genetik yapısına ve sportif yeteneğine bağlı olarak gelişebilmektedir.
Bir sporcunun aerobik güç anaerobik güç laktak eşiği ve kas kuvveti oyuncunun bireysel antrenman planlanmasında ve performans durumunun belirlenmesinde önemli bir göstergedir. Sporcuların sezon boyunca üst düzeyde performans sergilemeleri yüklenme beslenme dinlenme ve motivasyon ilişkisine bağlıdır.
Maksimal aerobik güç yorucu bir antrenman esnasında vücudun kullandığı en yüksek oksijen miktarıdır. Bir sporcunun aerobik gücünün belirlenmesi toparlanabilmesi ve yüksek yoğunluktaki maçlar esnasında enerjisinin doksan dakikaya yayılması açısından önemlidir. Sporcunun bu gücünü bilmek ona göre antrene etmek gerekir. Futbol maçı esnasında kullanılan enerjini çoğu oksijenli güçtür.
Sporculardaki kas kuvveti bir şiddete bir dirence karşı kas kuvvetlerinin ortaya koyduğu güç miktarı olarak tanımlanır. Kas kuvveti fizyolojik performans göstergesi olduğu kadar sakatlanma riskinin azaltma açısından da çok önemlidir. Bir futbol maçı esnasında hızlı dönmeler ani deparlar ve sıçramalar futbola özel teknik beceriler ister. Bu hareketlerde büyük kas gruplarına aşırı yük binmektedir. Dolayısı ile kas kuvveti çok önemlidir.
Laktak testi egzersiz sırasında sporcunun kanındaki laktik asit seviyesi takip edilerek sporcunun dayanıklılığını gösteren önemli bir testtir. Sporcunun dinlenme periyotların da kanındaki laktik asit seviyesi ne kadar hızla düşüyor ise o sporcu o kadar hızlı toparlanıyor demektir. Laktak eşiğinin belirlenmesi bir sporcunun aerobik dayanıklılığını gösterir. Tekrarlanan yoğun egzersiz dönemlerinden sonra toparlanabilme yeteneğinin de ölçülmesi gerekir.
Futbolcular oyunun fiziksel teknik ve taktik gereğini yerine getirebilmek için hızlanma yeteneğine sahip olmalıdır. Bir maç esnasında bir futbolcu beş saniye içerisinde otuz metre bir deparı gerçekleştirebilmelidir. Bu tür kısa mesafeli koşularda gereken enerji anaerobik (oksijensiz) yollarla sağlanmaktadır. Bu patlama kapasitesinin ölçümü futbolda çok önemlidir.
Sportif testlerde amaç her sporcuyu aynı seviyeye getirmek değil sporcunun özelliklerine göre ondan en yüksek performansı sağlayacak şekilde antrene etmektir.
Op. Dr. Ercan ATALAY
24.12.2011
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder